آرشيو وبلاگ ![]()
رفاه اجتماعی مباحث جامعه شناسی و مبانی نظری مرتبط با رفاه اجتماعی دو شنبه 8 اسفند 1390برچسب:, :: 21:38 :: نويسنده : حمید
امانوئل کانت جزء گروه فیلسوفانی دسته بندی می شود که به ایدئالیست شهرت دارند ، فلسفه ایده آلیسم به رابطه عین و ذهن می پردازد و«.. داوری (j ) را محصول تبعیت ماده ( o) از ذهن (s ) فرض می نماید و در این زمینه نقش اصلی را به ذهن اختصاص می دهد و بر این اساس معتقد است تنها مرجع قابل قبول برای شناخت ، عقل انسان است ، چنانکه پایه گذار اصول اخلاقی بشر را نیز صرفاً عقل انسانی می داند . بنابراین در قدم نخست معتقد می شود که « هیچ چیز را در جهان و حتی بیرون از جهان نمی توان در اندیشه آورد که بی قید و شرط خوب دانسته شود ...» و در گام بعدی این دیدگاه را مطرح می کند که عقل آدمی حتی در معمولی ترین افراد باهوش متوسط وسیله ای است که می تواند به پایه های بلندی از درستی و کمال برسد و در عین حال تصریح می کند که یک اصل اگرچه در شرایطی می تواند خوب تصور شود ، اما این خوب بودن نمی تواند همواره صورتی مطلق داشته باشد . « دلیری و همت در بسیاری از جهات خوب است ولی اگر درست استفاده نگردد ، بد و زیانبار خواهد شد و خصلت و نتیجه زیانباری خواهد داشت » . ادامه مطلب ... یک شنبه 7 اسفند 1390برچسب:, :: 17:15 :: نويسنده : حمید
سقراط معتقد است اول خود را بشناس تا خدا و جهان را بشناسی و این سخن به این مفهوم است که انسان جزیی از ذات خدا و عالم است ، و حتی چیزی فراتر از آن عالم و خدایی است در ابعاد کوچک . پس می توان به روش استقرایی از شناخت انسان به شناخت عالم و نهایتا ً خدا رسید ، بندیک ( باروخ) اسپینوزا (1677-1632) فیلسوف قرن هفدهم با وارونه کردن اصل استقرا مدعی است به روش قیاسی برای شناخت خود باید ابتدا خدا را شناخت چرا که وی این ایده را بدیهی می دانست که « ...چون سلسله معلول ها را نسبت به علت ها در نظر آوریم ، ناچار می رسیم به آنکه قائم به ذات ، یعنی خود ، علت خود است » . وی نام فلسفه اخلاقی خود را« اتیک » می گذارد اما این کتاب بر خلاف نامش بیشتر متافیزیک است و فلسفه اخلاقی جایی در آن ندارد . ادامه مطلب ... اخلاق مفهومی است پیچیده که به واقع ارایه تعریفی از آن به گونه ای که همه در آن اتفاق نظر داشته باشند ، دور از دسترس می نماید ، و البته این مشکل در مورد بسیاری دیگر از مفاهیم علوم انسانی و اجتماعی نیز وجود دارد ، اما به هر روی اخلاق نیز همانند بسیاری مفاهیم دیگر دارای یک ساختار معنایی کلی است که از رهگذر آن ، این امکان حاصل می شود تا در تحلیل های خود صورتی کلی از معنای مفهومی آن را به کار بریم . بنابراین اخلاق را در کلی ترین صورت خود ، به واسطه صورتی سه گانه از تعریف - یعنی تعریف لغوی ، تعریف مفهومی و تعریف عملی یا کاربردی- می توان تعریف کرد . ادامه مطلب ... دو شنبه 1 اسفند 1390برچسب:, :: 19:9 :: نويسنده : حمید
بی شک فرهنگ و ارتباط آن با توسعه از دغدغه های اساسی بسیاری از جوامع ، به خصوص جوامع در حال توسعه یا جهان سوم است ؛ جوامعی که دوران گذار خود را سپری می کنند و با فراز و نشیب های فراوانی سعی در جدایی و کنده شدن از زیر ساخت های سنتی و قدم گذاردن در پیشرفت و توسعه دارند . همواره در این مسیر سوالاتی اساسی مطرح می شود مانند این که اساساً فرهنگ جوامع در این فرایند چه جایگاهی دارد؟ و یا به عبارتی ، نقش فرهنگ در توسعه تا چه میزان است ؟ و اینکه آیا برای رسیدن به پیشرفت و دستیابی به زمینه های مختلف توسعه بایستی در چهارچوب تئوری نوسازی حرکت کرد و اقدام به تجهیز و مدرنیزاسیون ارکان و اجزاء جامعه سازنده کرد؟ ( و تصور بر این است در این راستا فرهنگ به شکل خود به خودی ، عناصر زاید حذف را کرده و در صورت ضرورت عناصر فرهنگی نوین مورد نیاز را به خود جذب خواهد کرد) و یا اینکه دست به یک تحول ، تغییر و انقلاب فرهنگی زد و ؟ و در نهایت آیا فرهنگ باعث پیشرفت می شود و یا اینکه پیشرفت موجب شکوفایی فرهنگی می شود ؟ ادامه مطلب ... جمعه 28 بهمن 1390برچسب:, :: 9:58 :: نويسنده : حمید
سرمایه اجتماعی آخرین حلقه ای است که تاکنون پس ازچندین قرن بررسی، کنکاش وآزمون وخطا جهت پیدا کردن اصول کلی پیشرفت ورفاه جوامع توسط اندیشمندان اقتصادی واجتماعی کشف شده استدرگذشته عالمان اقتصادی واجتماعی ، سرمایه مالی وفیزیکی راعامل توسعه می دانستند. باگذشت زمان ومشخص شدن ناکافی ونارسا بودن آندو ،نظریه پردازان ،((سرمایه انسانی))را مطرح کردندوبه سرمایه مالی وفیزکی افزودند.سرمایه انسانی همان دانش ، تخصص،ومهارت نیروی انسانی است که درکنار سرمایه مالی و فیزیکی موجد رشدوتوسعه قلمداد می شد.بااین وجود نسخه جدید هم نتوانست برای درمان عدم توسعه یافتگی کارگر باشد و جوامع مختلف علیرغم سرمایه گذاری مالی وانسانی نتایج یکسان ومورد انتظار را بدست نیاوردند.به همین خاطر دردهه های اخیر دانشمندان علوم اقتصادی واجتماعی وسیاسی مفهومی به نام سرمایه اجتماعی را دراین حوزه ها وارد کرده اند و بحثهای گسترده ای درمورد آن ارائه نموده اند. این سرمایه نسبت به سرمایه های دیگر نا ملموس تر اما مهمترتلقی شده است بطوریکه اثربخشی سرمایه های مادی وانسانی به وجود سرمایه اجتماعی بستگی پیدا کرده است.توجه روزافزون به مقوله سرمایه اجتماعی وانتشار حجم گسترده کتاب،پایان نامه و مقاله گویای روشنی از رویکرد صاحبان اندیشه به این مفهوم واهمیت آن می باشد.دراین نوشتار ابتداکوشش شده با گذری کوتاه به سابقه وتاریخچه مفهوم به تعاریف ودیدگاههای پیشگامان عمده مفهوم سرمایه اجتماعی وسپس ارائه تعریف مورد نظر نگارنده این نوشتار از سرمایه اجتماعی، چهارچوب مفهومی این مقوله تاحدودی مشخص گردد.پس از به معرفی انواع سرمایه و رابطه آنها با سرمایه اجتماعی پرداخته شده است.بحث بعدی ابعاد سرمایه اجتماعی می باشد و گفتار پایانی هم به بطور مختصر به اهمیت سرمایه اجتماعی اختصاص پید اکرده است.
ادامه مطلب ... پنج شنبه 27 بهمن 1390برچسب:, :: 19:24 :: نويسنده : حمید
2-1-1- برنامه
« برنامه عبارت است از مجموعه اعمال همساز و به هم پیوسته برای رسیدن به هدف یا اهدافی مشخص » ( جمعه پور ،143: 1385) .
« برنامه ، نمایش منظم ، و یا رعایت سلسله مراتب فعالیت های مربوط به هم و مربوط به یک رشته تصمیمات منظم و بر حسب دوره های زمانی مختلف است به عبارت دیگر برنامه ، تصمیمات منظم بر اساس سلسله مراتب عملیات است . عده ای دیگر از صاحب نظران برنامه را تعیین هدف کوتاه مدت و راه رسیدن به آن تعریف می نمایند و یا برنامه را عبارت از تعهد برای انجام یک سری عملیات به منظور تحقق هدف می دانند » (زیاری،15: 1388).
برخی دیگر از صاحب نظران برنامه را « نمایش منظم و رعایت سلسله مراتب فعالیت های مربوط به هم و مربوط به یک رشته تصمیمات منظم و بر حسب دوره های زمانی مختلف عنوان می نمایند » ( Ractiliff ،86: 1981، به نقل از زیاری،6 : 1388) .
« هر برنامه دارای پنج رکن اساسی به شرح زیر می باشد :
1)هدف 2) سیاست 3) وسایل 4) عمل و اجرا 5) ارزشیابی » (آسایش، 9 :1388) .
و همچنین هر « برنامه شامل دو عنصر است ، اول طرح ، دوم اجرا » ( زمردیان ،240: 1364)
« ... برنامه ریزی دو بعد دارد بعد فیزیکی که بر طرح و نقشه دلالت می کند و بعدی که در رابطه با برنامه ریزی است ، یعنی تدبیر اجرا » (همان،3) .
ادامه مطلب ... پنج شنبه 27 بهمن 1390برچسب:, :: 19:21 :: نويسنده : حمید
2-1-9- تعریف ناحیه و منطقه در فرهنگ استراتژی، منطقه دربرگیرنده چند کشور است که در پرتو پیوندهای جغرافیایی یا منافع مشترک با هم مرتبط هستند ( جعفری ولدانی ،222 :1385 ) اما همان گونه خواهد آمد در این تحقیق منطقه و ناحیه با این وسعت متصور نشده بلکه به واحد های کوچک تر اشاره دارد بنابر این می توان گفت « دو اصطلاح « منطقه » و « ناحیه » معمولا به بخش های ( به ترتیب ) بزرگتر و کوچکتر قلمرو و زیر ملی اطلاق می شود . ولی فرایند های برنامه ریزی « منطقه» می توانند به سهولت با برنامه ریزی « ناحیه ای » تطبیق یابد و بیشتر فرآیندهای برنامه ریزی « نواحی » نیز می توانند به آسانی با مناطق تطبیق داده شوند . بعلاوه تعاریف منطقه و ناحیه که در ارتباط با اهداف برنامه ریزی است در کشورهای گوناگون ، متفاوت است یک ناحیه در یک کشور ، ممکن است با یک منطقه در کشور دیگر برابر باشد » (آسایش،30 : 1388).
ادامه مطلب ... پنج شنبه 27 بهمن 1390برچسب:, :: 19:16 :: نويسنده : حمید
2-1-11-1- انگلستان :
بریتانیا ( شامل کشورهای انگلستان ، ویلز و اسکاتلند ) اولین جامعه ای بود که از نیمه قرن هجدهم انقلاب صنعتی در آن پا گرفت و اثرات بی سابقه ای از نظر حجم ، گستردگی ، گوناگونی ، شتاب تغییرات در محیط ، پدیدار شد . از این رو پیش از اکثریت قریب به اتفاق کشورها ، اقدامات اجتماعی و برنامه ریزی شده ( نظیر برنامه ریزی در بریتانیا برای مهار و هدایت این اثرات ) آغاز گشت » ( صرافی ،42: 1377) و همچنین می توان تولید واقعی برنامه ریزی ناحیه ای در مفهوم نوین و امروزی خود را به پاتریک گدس اسکاتلند ی نسبت داد » ( حسین زاده دلیر ،24: 1388) . گرچه می توان علل شروع مطالعات علمی ناحیه ای در انگلستان را به « تمرکز تصمیم گیری در برخی از مراکز انگلستان » نسبت داد که وجود « نرخ بالای بیکاری در دهه 1930-1920 در مناطق صنعتی قدیمی انگلستان » به تشدید ضرورت برنامه ریزی ناحیه ای کمک کرد و اولین دستورالعمل مدرن برنامه ریزی ناحیه ای و منطقه ای توسط کمیته برنامه ریزی شهری برای منطقه ونکاستر در سال 1920 تهیه شد ( آسایش ،92: 1388) . « گزارش بارلونیز در سال 1940 مهمترین گام در برنامه ریزی ناحیه ای در انگلستان به شمار می رود که در آن ملاحظات آینده نیز در نظر گرفته شده بود » ( حسین زاده دلیر ، 28 ، صرافی ،43 ) . اما به طور کلی « می توان گفت در انگلیس برنامه ریزی [ ناحیه ای] همواره با دو مشکل مواجه بوده است . یکی شکل نواحی صنعتی و رشد یافته و دیگری مسئله شهرهای منطقه ای مانند لندن » ( آسایش ،92: 1388) و « قانون سال 1947 نیز مبین این نکته بود که در مقیاس ناحیه ای نیاز شدیدی به برنامه ریزی کاربردی اراضی وجود دارد . قوانین تصویبی طی دهه های 160-1950 بیشتر پیرامون اشتغال ، صنعت و سکونت بود .
ادامه مطلب ... پنج شنبه 27 بهمن 1390برچسب:, :: 19:6 :: نويسنده : حمید
2-1-12- تاریخچه برنامه ریزی در ایران « پیشینه برنامه ریزی منطقه ای در دوران معاصر ایران را باید همچون دیگر کشورهای " جنوب " در تکوین برنامه ریزی توسعه ملی جستجو کرد » (صرافی ،71 : 1377).پس از پایان جنگ جهانی دو« کشور ها برای پیشرفت های اقتصادی و تامین رفاه اجتماعی بعد از انقلاب صنعتی به برنامه ریزی روی آورده اند » و ایران در زمره اولین کشورهایی از جنوب " بود که برنامه ریزی اقتصادی در سطح ملی را آغاز نمود ( حتی پیش از چین و هند ) » (همان ، 71) و ( زیاری ، 7 : 1388) . و حتی چیزی فراتر از آن « اسناد تاریخی شورای اقتصاد نشان می دهد که حکومت ایران ، قبل از آغاز جنگ جهانی دوم لزوم تهیه یک برنامه عمرانی ( توسعه اقتصادی و اجتماعی را بیش از پیش احساس می کرد. نخستین گام در این زمینه ، در سال 1316 با تاسیس شورای عالی اقتصاد برداشته شد »( فصلنامه مدیریت شهری شماره 6 ، 9). اگرچه برخی بر این باورند « اولین طرح توسعه شهری ایران [که خود اولین قدم در تدوین نظام برنامه ریزی امروزی بوده است ] در سال 1310 به تصویب رسید و در سال 1312 قانون تعویض و توسعه معابر و خیابان ها مصوب شد
ادامه مطلب ... چهار شنبه 26 بهمن 1390برچسب:, :: 19:23 :: نويسنده : حمید
-2-1-14 نظریات برنامه ریزی ناحیه ای
2-1-14-1- نظریه های مکان مرکزی
استفاده از طرح های توسعه در کشور های جهان سوم باعث قطبی شدن فضاهای ملی ، عدم تعادل منطقه ای ، تمرکز بی حد و حصر سرمایه و امکانات در برخی مراکز و مناطق و عقب ماندگی بخش های وسیعی از سرزمین این کشورها شده ،که این نتایج خود مهاجرت شدید و متروکه شدن سکونت گاه ها را در پی داشته است و یکی از علت های عدم توازن، این است که کانون های رشد توسعه به طور متعادل توزیع نشده است ، نظریه مکان مرکزی به بررسی همین موضوع می پردازد و سعی در ارائه راه حل است ، در میان نظریه پردازان مکان مرکزی ، کریستالر ، لوش و گالپین از همه مشهور تر اند که نظریات مفصلی را نیز ارائه داده اند ، به طوری که نظریه مکان مرکزی با نام کریستالر شناخته می شود و پس از آن لوش و گالپین از اعتبار بیشتری برخورداند- هرچند که کارفون تانن مبنای نظریات مکان مرکزی است - تفاوت دیدگاه کریستالر ، لوش و گالپین در این است که کریستالر بر مبنای حمل و نقل ، لوش از دید تجاری ، گالپین از دیدگاه روستایی ، سلسله مراتب مکان مرکزی را مورد توجه قرار داده اند .
ادامه مطلب ... چهار شنبه 26 بهمن 1390برچسب:, :: 19:20 :: نويسنده : حمید
تعریف توسعه : « توسعه ، باور بنیادی دنیای مدرن است » (پیت وهارت ویک ،15 : 1384). این اصطلاح به صورت فراگیر بعد از « جنگ جهانی دوم مطرح شد » ( از کیا،24 ، لهسایی زاده ،8). واژه توسعه در لغت به معنای خروج از « لفاف » است . در قالب نظریه نوسازی ، لفاف همان جامعه سنتی ، فرهنگ و ارزش های مربوط به آن است که جوامع برای متجدّد شدن باید از این مرحله سنتی خارج شوند » (ازکیا ، 64 :1387). و « در توسعه ، تمامی پیشرفت های مدرن در علم ، فن آوری ، دموکراسی ، ارزش ها ، اخلاق و سازمان اجتماعی با طرح بشر دوستانه ایجاد دنیای به مراتب بهتر در می آمیزد » (پیت وهارت ویک، 15 :1384).
ادامه مطلب ... چهار شنبه 26 بهمن 1390برچسب:, :: 19:16 :: نويسنده : حمید
توسعه پایدار مفهوم توسعه پایدار مفهومی است که در سال های اخیر در ادبیات جامعه شناسی مطرح شده « اگر منظور از توسعه ، گسترش امکانات زندگی انسان هاست ، این امر نه تنها در مورد نسل حاضر بلکه برای نسل های آینده نیز باید مدنظر باشد » ( رحمانی ،83 : 1372به نقل ازکیا ،59 :1387) کمیسیون براندلن ( Brundland) توسعه پایدار را چنین تعریف کرده است « توسعه پایدار توسعه ای است که بتواند نیازهای نسل حاضر را بدون لطمه زدن به برآورده کردن نیازهای نسل آینده و سازگاری با منافع نسل های آینده برآورده سازد » .
ادامه مطلب ... چهار شنبه 26 بهمن 1390برچسب:, :: 19:13 :: نويسنده : حمید
توسعه منطقه ای – ناحیه ای توسعه ناحیه ای عبارت است از یک فرایند و برنامه ریزی مداوم که مستلزم عملیات ها و کنش ها یی است که با توسعه پایدار و چند بعدی در ناحیه ارتباط تنگاتنگی دارد و یا به عبارتی توسعه ناحیه ای یک برنامه ریزی از پایین به بالاست که مشارکت بخش های خصوصی و اجتماعی را در سطوح مختلف ملی ، منطقه ای و ناحیه ای از عوامل مهم قلمداد می کند( 2،mexico office ) .
در معنایی دیگر توسعه منطقه ای، یک فرایند است که از ترکیب قانونی و پایدار تشکیل شده است
( 2001 : SilberFein)
ادامه مطلب ... چهار شنبه 26 بهمن 1390برچسب:, :: 19:11 :: نويسنده : حمید
2-1-16-2- تعریف رفاه اجتماعی « رفاه اجتماعی نتیجه فعالیت هایی است که نهادهای مختلف اجتماعی برای دستیابی افراد و گروه ها و جوامع به سطح قابل قبولی از زندگی ، تندرستی و فرصت هایی که اجازه می دهد آنان تمامی استعدادهای خود را پرورش دهند و مسائل خود را در سازگاری با جامعه حل نمایند ، عرضه می دارند » ( مهدی طالب ،23 :1368 ). منظور از رفاه اجتماعی « تلاش های انجام شده توسط دولت ها و سازمان های داوطلبانه برای کمک به خانواده ها می باشد و برنامه هایی چون تامین درآمد و حفظ آن در سطح قابل قبول ، فراهم نمودن مراقبت پزشکی در ارائه خدمات درمانی عمومی ، تامین مسکن ، توسعه اجتماعی ، مهیا نمودن خدمات برای تسهیل سازگاری اجتماعی و فراهم نمودن تسهیلات تفریحی و سرگرمی را شامل می شود . به علاوه رفاه اجتماعی قوانین تدوین شده و امکانات در نظر گرفته شده برای حمایت از افرادی که تحت استثمار و بهره کشی قرار دارند و همچنین افراد گروه هایی که مسئول اجتماع قلمداد می شوند ، را نیز در بر می گیرد ... بنابراین به نظر می رسد مفهوم رفاه دارای دو مشخصه زیر باشد :
ادامه مطلب ... چهار شنبه 26 بهمن 1390برچسب:, :: 19:5 :: نويسنده : حمید
2-1-17- سیاست اجتماعی سیاست اجتماعی، گرچه از جنبههای مختلف با رفاه اجتماعی همسو است؛ بهنوعی که گاه مترادف یکدیگر بهکار میروند، اما از نظر نوع رویکرد به مسئله و نیز نحوه کارکرد، با رفاه اجتماعی مرز بندی دارد. سیاست اجتماعی از یکسو معطوف به تدبیر و اجراست و بهنوعی ابزار پیوند برنامههای مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی محسوب میشود و از سوی دیگر بهعنوان پوششی عام برای برنامههای مختلف دولت در عرصههای سیاستگذاری گوناگون بهشمار میرود( یزدانی ،31 :1382). و از سوی دیگر« گسترده تر شدن دستور کار سیاست اجتماعی که در مباحث پیش مدرن بدان اشاره شد ، از کارهای خیریه و تامین خدمات رفاهی تا توجه فراگیر تر به تقویت معیشت ، ضرورتا مستلزم چندگانگی اهداف سیاست اجتماعی و انواع نهادهایی است که برای نیل به این اهداف به کار می آیند . برخی استدلال می کنند با گنجاندن مجموعه ای بلند پروازانه از آرمان هایی که سازمان های توسعه در راستای آنها حداقل تا اندازه ای همگرا می شوند اهداف سیاست اجتماعی را می توان چند منظوره نمود .
ادامه مطلب ... چهار شنبه 26 بهمن 1390برچسب:, :: 18:57 :: نويسنده : حمید
2-1-18- تئوری های رفاه اجتماعی 2-1-18-1 تئوری مارکسیستی
«مارکس مطلب عمده ای در مورد رفاه اجتماعی ننوشته اما پیروان وی با الهام از نوشته هایش، نظرهایی را در این زمینه منتشر کرده اند. برخی از پیروان مارکسیسم ، از یک طرف بر این عقیده اند که رفاه اجتماعی امری فراتر از تلاش برای اصلاح وضعیت نامناسب سرمایه داری است و از طرف دیگر بر این باورند که رفاه اجتماعی یک امر سرمایه گرایانه است نه سوسیالیستی و برخی دیگر از طرفداران مارکسیسم بر این باورند که رفاه اجتماعی بر پایه یک سری اصول سیاست موازنه اقتصادی جدید است که در نهایت مصالحه و موافقت اجتماعی و یا توازنی بین جامعه گرایان و سرمایه داری است و در نهایت برخی دیگر از آنان رفاه اجتماعی را وسیله ای می دانند که توسط حکومت و با هدف جلوگیری از فعالیت های انقلابی ایجاد شده است» ( زاهدی اصل ، 22- 21 :1388).
ادامه مطلب ... |
||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان
پیوندها
آخرین مطالب
|
||||||||||||||||||||||||||
![]() |